Enkel
Je verzwikken of door je enkel gaan. Dit kan voor vervelende blessures zorgen. Behalve dat je hierdoor een paar weken uitgeschakeld kan zijn wel je recidiverende enkelletsel voorkomen.
Wat zijn enkelblessures?
Een enkelblessure is een veelvoorkomende aandoening waarbij schade ontstaat aan de structuren rondom het enkelgewricht, zoals ligamenten, spieren, pezen, kraakbeen, of botten. De enkel draagt het volledige lichaamsgewicht bij elke stap, waardoor het een kwetsbaar gewricht is voor blessures, vooral tijdens sporten of andere intensieve activiteiten.
Hoe vaak komen enkelblessures voor?
Enkelblessures behoren tot de meest voorkomende sportblessures. Ongeveer 20-30% van alle sport gerelateerde blessures betreft de enkel. Vooral bij sporten zoals voetbal, basketbal, hardlopen en volleybal lopen mensen een verhoogd risico op enkelproblemen.
-
In Nederland: Jaarlijks lopen naar schatting zo’n 600.000 mensen een enkelblessure op.
-
Bij sporters: Enkelverzwikkingen vormen ongeveer 85% van alle enkelblessures.
Oorzaken van enkelblessures
Enkelblessures kunnen acuut optreden of geleidelijk ontstaan:
-
Acute enkelblessures
-
Verzwikking of verstuiking: Wanneer de enkel naar binnen of buiten klapt, raken de ligamenten overbelast of gescheurd. Dit is de meest voorkomende vorm van enkelblessure.
-
Fracturen: Een botbreuk in de enkel kan ontstaan door een harde val of impact.
-
Peesletsel: Overrekking of scheuring van de achillespees of andere pezen rondom de enkel.
-
-
Geleidelijke enkelklachten
-
Overbelasting: Langdurig hardlopen of springen kan leiden tot peesontstekingen, zoals bij de achillespees of de tibialis posterior pees.
-
Instabiliteit: Bij herhaalde verstuikingen kan de enkel chronisch instabiel worden, wat zorgt voor een verhoogd risico op nieuwe blessures.
-
Slijtage (artrose): Door langdurige belasting kan kraakbeen in de enkel slijten, wat pijn en stijfheid veroorzaakt.
-
Symptomen van enkelblessures
De symptomen variëren afhankelijk van de ernst van de blessure, maar vaak voorkomende klachten zijn:
-
Pijn (direct na het incident of tijdens bewegen).
-
Zwelling en blauwe plekken rondom het enkelgewricht.
-
Instabiliteit of het gevoel dat de enkel "wegzakt".
-
Beperkingen in mobiliteit, bijvoorbeeld moeite met lopen of staan.
Behandeling van enkelblessures
De behandeling hangt af van de ernst van de blessure:
-
Rust, ijs, compressie en elevatie (RICE)
Voor lichte verstuikingen is RICE een effectieve eerste hulp.-
Rust: Vermijd belasting van de enkel.
-
IJs: Breng 15-20 minuten ijs aan om zwelling te verminderen.
-
Compressie: Gebruik een zwachtel om de enkel te ondersteunen.
-
Elevatie: Houd de enkel hoger dan het hartniveau om zwelling te verminderen.
-
-
Fysiotherapie
-
Oefeningen voor kracht en stabiliteit om herstel te bevorderen en herhaling te voorkomen.
-
Mobilisatie van het enkelgewricht bij stijfheid.
-
Balans- en coördinatietraining voor herstel van proprioceptie.
-
-
Medische interventie
-
Bij ernstige blessures zoals een breuk of een gescheurde achillespees kan een operatie nodig zijn.
-
Bij chronische instabiliteit kunnen orthopedische oplossingen, zoals een brace of schoenaanpassingen, helpen.
-
Preventie van enkelblessures
-
Opwarmen: Zorg voor een goede warming-up voordat je gaat sporten.
-
Balans- en krachttraining: Versterk de spieren rondom de enkel en werk aan stabiliteit.
-
Geschikt schoeisel: Draag schoenen die de enkel voldoende ondersteunen.
-
Tape of brace: Bij eerdere enkelblessures kan het gebruik van tape of een brace helpen om herhaling te voorkomen.
Conclusie
Enkelblessures komen vaak voor en kunnen variëren van lichte verstuikingen tot ernstige breuken. Het is belangrijk om een blessure tijdig te behandelen en preventieve maatregelen te nemen om toekomstige problemen te voorkomen. Bij aanhoudende klachten is het raadzaam om contact op te nemen met een fysiotherapeut of arts.